Od wielu wieków wierni całego Kościoła modlą się do Matki Chrystusa słowami Litanii Loretańskiej. Litania (znamy ich wiele w naszej pobożności) jest modlitwą, która ma specyficzną formę. Składa się ona z określonej liczby wezwań, wyrażających pochwałę, prośbę o łaskę i o wstawiennictwo. Kolejnym wezwaniom towarzyszy jednakowa odpowiedź zgromadzonej wspólnoty.
Ten typ modlitwy wywodzi się z liturgii i pobożności Kościoła Wschodniego. W Kościele rzymskim modlono się w ten sposób już w V wieku. Najstarszym przykładem takiej modlitwy jest Litania do Wszystkich Świętych. Litania Loretańska natomiast po raz pierwszy została zatwierdzona przez papieża Sykstusa V w 1587 roku i weszła do Rytuału Rzymskiego, stając się oficjalną formą modlitwy Kościoła. Z tej racji jedynie do Stolicy Apostolskiej należy włączanie nowych wezwań do już istniejących w tekście tej modlitwy. Praktyka taka znana jest od XIX wieku, kiedy to po ogłoszeniu dogmatu o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny w 1854 roku dodano do Litanii wezwanie Królowo bez zmazy pierworodnej poczęta. W roku 1883 Leon XIII dołącza wezwanie Królowo Różańca świętego, a w 1903 Matko dobrej rady. Aby uprosić zakończenie I wojny światowej, Benedykt XV wprowadza do Litanii wezwanie Królowo pokoju. Z kolei Pius XII po ogłoszeniu dogmatu o Wniebowzięciu Najświętszej Maryi Panny w 1951 roku dodaje do Litanii wezwanie Królowo Wniebowzięta. Po Soborze Watykańskim II, który ukazał Maryję w tajemnicy Kościoła (por. Konstytucja Dogmatyczna o Kościele „Lumen gentium” 52-69), Jan Paweł II w 1980 roku dodał do Litanii wezwanie Matko Kościoła.
W święto Świętej Rodziny z Nazaretu, dnia 31 grudnia 1995 roku, Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów w Liście Okólnym do Przewodniczących Konferencji Biskupów zezwoliła na dołączenie do Litanii Loretańskiej kolejnego wezwania: Regina Familiae – Królowo Rodziny. Jako uzasadnienie podaje się, że w związku z Międzynarodowym Rokiem Rodziny napływały do Stolicy Apostolskiej liczne prośby, aby wierni mogli wzywać w Litanii Maryję jako Królową i opiekunkę chrześcijańskich rodzin.
Czasami wezwania dodawane do Litanii mają charakter lokalny. Po zatwierdzeniu przypadającego 3 maja liturgicznego święta NMP Królowej Polski, 12 października 1923 roku dołączono do Litanii tytuł Królowo Polskiej Korony, który po drugiej wojnie światowej zmieniono na: Królowo Polski. Polska wersja Litanii ma więc dziś 52 wezwania – o jedno więcej niż łacińska.
Podobnie w 2014 r., na wniosek Przewodniczącego Episkopatu Polski, zezwolono na dodanie do polskiej wersji wezwania „Matko Miłosierdzia”, umiejscowionego od teraz po wezwaniu „Matko Łaski Bożej”.
Stolica Apostolska broni Litanii przed samowolnymi przeróbkami. To właśnie na skutek mnożących się dodatkowych wezwań, przeradzających się wręcz w nowe litanie, papież Klemens VIII w 1601 roku zdecydował o ograniczeniu tej pobożnej, litanijnej twórczości, nakazując trzymanie się tekstu wzorcowego Litanii Loretańskiej, zatwierdzonego w 1587 r. przez Sykstusa V.
Dziś, śpiewana na wiele melodii, wciąż przywołuje modlitewnego orędownictwa Dziewicy z Nazaretu, zachęcając nas do naśladowania Jej ufnego zawierzenia Miłosiernemu Bogu.
(wykorzystano materiały zamieszczone na stronie internetowej Komisji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Episkopatu Polski: www.kkbids.episkopat.pl)